Język polski słyszany w innych językach – nasze rodzime zapożyczenia

W języku polskim wiele wyrazów zostało zaczerpniętych z innych języków, nie jest to niczym dziwnym. Każdy z nas na co dzień posługuje się większością z nich, chociażby słowami takimi jak komputer i online, które są jasnymi zapożyczeniami. Ponadto mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że inne języki również czerpią inspirację z polskiego.

Polonizmy wśród innych narodów

Nie jest tajemnicą, że język polski czerpie słowa z innych języków, takich jak angielski, niemiecki, czy nawet francuski. Niemniej zapożyczenia elementów językowych z polskiego występują w innych krajach i ich słownikach. Nazwa takiego elementu to polonizm. Największy wpływ język polski ma na naszych wschodnich sąsiadów. Na Ukrainie aż 14% słownictwa to polonizmy. Jeszcze parę wieków temu Rzeczpospolita Obojga Narodów obejmowała tereny Ukrainy, Litwy i Białorusi, co sprawiło, że na tych terenach zagościły zapożyczenia z języka polskiego i istnieją do dzisiaj. Litwini przejęli takie słowa jak herbata czy wiśnia (arbata, vyšnia). Duży wpływ język polski miał na język rosyjski. Wyrazy risovat (rysować), zamsha (zamsz) czy krolik (królik) pochodzą z naszego języka. Słowa te nie łączą się ze sobą pod względem znaczenia – nie wiemy, dlaczego takie, a nie inne sformułowania zostały zaczerpnięte do naszych wschodnich sąsiadów.

Inspiracje polskim na Zachodzie

Zapożyczenia z języka polskiego nie ominęły krajów zachodnich. W języku niemieckim istnieje bardzo dużo zapożyczeń z naszego języka. Wyrazy granica – Grenze, twaróg – Quark, ogórek – Gurke, śmietana ‒ Schmetten i wiele innych to przykłady wpływu języka polskiego na niemiecki. 

Stało się to za sprawą historii związanej z latami zaborów pruskich czy II wojną światową, kiedy to do Polski wkroczyli Niemcy posługujący się tylko swoim narodowym językiem. Pomieszanie populacji miało wpływ zapożyczenia z języka polskiego na niemiecki i odwrotnie – z języka niemieckiego na polski. Choć w trakcie zaborów nasi zachodni sąsiedzi celowali raczej w zastąpienie naszej mowy własnym językiem, okres ten – w parze z licznymi innymi zdarzeniami, które wpłynęły na kontakt między tymi dwoma krajami – sprawił, że nasze słowa weszły do niemieckich słowników. Podobnie jak w przypadku większości zapożyczeń, pisownia została dostosowana do zasad innego języka: takim sposobem nasze pierogi przekształciły się w niemieckie Piroggen.

Polonizmy na Wyspach

Słowa zaczerpnięte z języka polskiego możemy znaleźć również na terenie Wielkiej Brytanii. W dzisiejszych czasach polszczyzna na Wyspach ma coraz większy wpływ na lokalny język ze względu na sporą liczbę imigrantów z Polski. Brytyjczycy przejęli od nas takie słowa jak britzka pochodzące od naszej bryczki czy wyraz Czech, który oznacza to samo, co w języku polskim. Słowo inteligencja również zostało przejęte przez Anglików – na Wyspach odnosi się ono do inteligencji jako grupy społecznej.

Ciekawostką jest fakt, że Francuzi i Polacy „wymieniali się” słownictwem dotyczącym cukiernictwa. Szczególnie interesującym przypadkiem jest beza, która w języku polskim pochodzi od baiser (pocałunek) – po francusku ten wyrób nazywa się meringue, a według niektórych źródeł wyraz pochodzi od polskiego mazurka.

Dobre, bo polskie

Nie ma nic dziwnego w tym, że język polski miał czy nadal ma wpływ na języki z różnych części świata. Nasz język jest bogaty w swoje słownictwo oraz w historię, która w dużej mierze przyczyniła się do występowania polonizmów w innych państwach. Obecnie Polacy są rozmieszczeni po całym świecie, gdzie żyją, pracują i mają znajomych obcokrajowców – to również wpływa na czerpanie inspiracji z naszego języka. Możemy być dumni z tego, że język polski nie jest ignorowany w innych państw i też ma pewną pozycję. Polacy nie tylko zapożyczają terminy z innych krajów; dużo też dają od siebie, co skutkuje tym, że język polski pojawia się w słownikach innych narodów i ma się bardzo dobrze. Poprzez zapożyczenia możemy niezwykły wpływ kontaktu międzyludzkiego na rozwój języków. Dzięki temu powstają liczne interesujące sformułowania, które mają swój byt w obecnym świecie i tworzą swoją piękną historię.